Interview - Geïntegreerde contracten kunnen een bouwproject sneller maken, de kwaliteit verhogen en zorgen voor slimmere oplossingen door de knowhow van de aannemer. Maar volgens CROW-specialist Ad van Leest is het UAV-GC-contract niet voor alle situaties de geschikte contractvorm. “Bij zowel opdrachtgevers als aannemers is meer bewustwording nodig.”
Design and Construct (D&C), of andere vormen van geïntegreerde contracten, worden steeds vaker toegepast in de bouw. Zeker bij de grotere wegenbouwprojecten kiezen opdrachtgevers voor een aanbesteding die uitgaat van het ontwerp en bouw, maar soms ook financiering en onderhoud door de aannemer zelf. Het voordeel is dat de opdrachtgever geen boekwerken aan traditionele bestekken hoeft te maken, en de aannemer niet gebonden is aan een starre opdracht, maar zelf voor slimmere oplossingen kan kiezen. Het resultaat is een kwalitatief beter product, een sneller bouwproces en een duurzamere en slimmere oplossing. “UAV-GC kan een positieve invloed hebben op al deze onderwerpen. Maar dat is wel de ideale situatie,” stelt Van Leest. Want de praktijk is wel eens anders. Aannemers klagen regelmatig over de aansprakelijkheid bij een contract op basis van UAV-GC, en de risico’s die ze lopen bij een bouwproject volgens D&C. En hun vrees is niet ongefundeerd: in het recente verleden hebben inschattingsfouten van aannemers bij de aanname van dit soort contracten tot forse verliezen geleid. Maar ook opdrachtgevers zijn de boot in gegaan door onbekendheid met de voorwaarden van een contract. En zelfs al ligt de fout bij de aannemende partij: de vertraging van een bouwproject is niet alleen het probleem van de aannemer, zelfs als hij aansprakelijk is. Overigens is de UAV-GC hier op zich niet de oorzaak van alle problematiek.
Geïntegreerde contracten niet op alle opdrachten toepasbaar
“Je moet je als opdrachtgever realiseren dat geïntegreerde contracten niet op alle opdrachten toepasbaar zijn. Het is eigenlijk heel simpel: heb je reeds een uitgebreide en gedetailleerde oplossing bij een opdracht of niet? In dat geval kan vaak beter voor een traditioneel contract worden gekozen, en bij een nog vrij in te vullen oplossing voor UAVgc. En er is een tussenvorm denkbaar, waarbij de aannemer in een vroeger stadium aan tafel van de opdrachtgever komt en adviseert over het ontwerp: het werken in een bouwteam.”
Actualisering UAV-GC
Van Leest werkt samen met de opdrachtgevers en marktpartijen aan een update van de UAV-GC2015, die later dit jaar gepresenteerd zal worden. “Het principe van UAVgc is goed, dus in de actualisering gaan we dat niet op zijn kop zetten. Wat we wel gaan doen is het beter uitleggen van de bepalingen. We zien nu te vaak dat aan beide kanten nog veel onbekendheid en onduidelijkheid is over het werken met dit soort contractvormen. En als iets onduidelijk is, dan zie je snel dat partijen “naar zichzelf toe redeneren”; ze gaan ervan uit dat een bepaald risico bij de ander ligt omdat dat het beste uitkomt. De voorwaarden worden nu duidelijker uitgeschreven, en bepaalde plichten en verantwoordelijkheden worden duidelijker omschreven in de toelichting. In de nieuwe UAV-GC komt een nadere informatieplicht. Opdrachtgevers moeten nu alle informatie over de bouwlocatie zelf checken of deze correct is zodat de aannemer hier van uit kan gaan. Ze kunnen de verantwoordelijkheid over bijvoorbeeld onverwachte vervuiling of archeologie in de grond niet zomaar bij de aannemer leggen.” Maar andersom geldt ook: niet iedere aannemer is geschikt voor UAVgc. “Een aannemer moet zich wel bewust zijn wat ze aannemen. Ze moeten de risico’s van bijvoorbeeld een innovatieve bouwmethode goed kunnen inschatten. De kans op verlies is immers groter dan bij een traditioneel bestek, waarbij de prijs van alle onderdelen en de bouwwijze bekend zijn.”
Volwassen geïntegreerd contract
Volgens Van Leest is de actualisering een nieuwe fase naar een volwassen geïntegreerd contract. “De UAV-GC was bij de totstandkoming ook een noodgreep. De overheden bezuinigden op technisch personeel met verstand van bouwen, en hadden daarom steeds meer moeite met het opstellen van uitgebreide technische bestekken. Door dat werk bij de aannemer te leggen kon het werk toch doorgaan, maar verloren de opdrachtgevers deels contact met het werk. En daar zit in alle bouwopdrachten het grote probleem: of het nou een geïntegreerd contract is of niet. Een geslaagd bouwproject staat of valt met de juiste samenwerking tussen opdrachtgever en aannemer. Als die wil om samen te werken er niet is, dan helpt een UAV-GC-contract niet om een beter, sneller en innovatiever resultaat te krijgen.”
Interview door Michiel Maas
Wilt u zelf aan de slag met UAV-GC? We bieden verschillende boeiende cursussen aan op het gebied van UAV-GC en contracteren. Heeft u vragen naar aanleiding van dit interview? Neem contact op met Ad van Leest via ad.vanleest@crow.nl.