Thema Verkeersveiligheid
Thema Wegontwerp en weginrichting
Op 19 november 2008 is de Europese richtlijn 2008/96/EG (RISM) van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie vastgesteld. De afkorting RISM staat voor ‘Road Infrastructure Safety Management’. Deze richtlijn bevat regels over het beheer van de verkeersveiligheid van weginfrastructuur. In 2019 is richtlijn (EU) 2019/1936 vastgesteld, die strekt tot wijziging van de RISM-richtlijn. De herziene richtlijn wordt RISM-II genoemd.
De richtlijn schrijft voor dat beheerders van een weg bij het ontwerp, de aanleg en in de gebruiksfase ervan procedures uitvoeren ten behoeve van de verkeersveiligheid. Het systematisch aandacht besteden aan verkeersveiligheid tijdens het ontwerpproces van weginfrastructuurprojecten alsmede het monitoren en verbeteren van de verkeersveiligheid van het wegennet, zijn activiteiten die alle wegbeheerders al structureel uitvoeren. De doelstelling van de richtlijn is om een consequent hoog verkeersveiligheidsniveau op het hele Trans-Europese wegennet en het hele netwerk van autosnelwegen en hoofdwegen in de EU te verzekeren.
Toepassingsgebied
Onder het toepassingsbereik, ofwel RISM areaal, vallen alle wegvakken begrensd door G1- en G2-borden (autosnelweg) en G3 en G4-borden (autoweg). Verder is de richtlijn van toepassing op wegen en weginfrastructuurprojecten die zich buiten stedelijke gebieden bevinden, geen toegangen naar aanliggende percelen omvatten en met financiering van de Unie worden gerealiseerd. Deze laatste categorie heeft als doel te garanderen dat Uniemiddelen niet worden gebruikt om onveilige wegen aan te leggen. Wegen die ‘niet toegankelijk zijn voor algemeen verkeer met motorvoertuigen, zoals fietspaden, of wegen die niet voor algemeen verkeer zijn ontworpen, zoals toegangswegen naar industriële, landbouw- of bosbouwlocaties’ vallen hier echter niet onder. Uitgangspunt is dus dat slechts wegen die openstaan voor doorgaand verkeer met motorvoertuigen tot het toepassingsbereik van de richtlijn behoren.
- Ten aanzien van de afbakening van het toepassingsgebied kan het volgende opgemerkt worden:
- De toeritten van en de afritten naar andere wegen, verzorgingsplaatsen en brandstofverkooppunten maken onderdeel uit van het toepassingsbereik.
- Verzorgingsplaatsen en brandstofverkooppunten zelf maken geen onderdeel uit van het toepassingsbereik.
- Voor de wegen binnen het toepassingsbereik geldt geen voorbehoud ten aanzien van de ter plaatse geldende maximumsnelheid.
- Tunnels met een lengte groter dan 500 meter én die zich bevinden in het TEN-T netwerk, als bedoeld in de richtlijn 2004/54/EG, maken geen onderdeel uit van het toepassingsbereik.
Vastgestelde documenten
In 2021 zijn in samenwerking met verschillende werkgroepen de documenten opgeleverd ten behoeve van de implementatie van de RISM-II. Hieronder vallen verschillende juridische documenten zoals de formele richtlijn, beslisnota’s en het Raamwerk. Het Raamwerk is een handreiking ter ondersteuning van wegbeheerders met wegen of weginfraprojecten die onder het toepassingsbereik van RISM-II vallen. Het is een hulpmiddel om op correcte wijze invulling te geven aan de verplichtingen die volgen uit de RISM-richtlijn. Het Raamwerk heeft zelf geen juridische status. Alleen de regels uit het Wvw 1994, het Besluit en de Regeling zelf zijn rechtsgeldig. Het raamwerk bevat geen blauwdruk, maar biedt een handvat voor de te doorlopen stappen die van belang zijn bij de toepassing van de verkeersveiligheidsinstrumenten van RISM.
Raamwerk RISM-II documenten:
Verkeersveiligheidsinstrumenten
De richtlijn verplicht lidstaten om voor wegen en weginfrastructuurprojecten waarop de richtlijn van toepassing is, verschillende procedures uit te voeren ten behoeve van de verkeersveiligheid. Hieronder vind je uitleg bij de vijf instrumenten en toelichting rond het zwaartepuntprincipe en de beheerorganisatie.
Contact en ondersteuning
Ten behoeve van de communicatie over RISM tussen de wegbeheerders en met de Europese Commissie is een centraal aanspreekpunt opgericht: de beheerorganisatie RISM. Hier kunt u terecht voor alle vragen rondom RISM-II, zoals de implementatie of uitvoering van de instrumenten.
- Contactgegevens
Beheerorganisatie van RISM-II: rism@rws.nl