Sla navigatie over
Brede welvaaart CoP sessie

CoP Brede welvaart in teken van fietsinfra en rechtvaardigheid

10 maart 2025

Thema Brede welvaart

De aftrap van een nieuwe reeks bijeenkomsten van de Community of Practice (CoP) Brede welvaart in 2025 was op donderdag 6 maart in Utrecht. In de twee uur durende sessie kwamen nieuwe kennisproducten aan de orde, de effecten van fietsinfrastructuur op wonen, werken en reizen en een rechtvaardige blik op de verkeersruimte.

Marco van Burgsteden en Lauren van der Meer van CROW openden de bijeenkomst en praatten de groep bij over een aantal kennisproducten van CROW die recent zijn verschenen over brede welvaart. Het rapport Fietsinvesteringen en Brede welvaart biedt handvatten voor het kwalitatief beredeneren om te investeren in fietsmaatregelen.

Op basis van onderzoek is een werkwijzer ontwikkeld die de lezer helpt om een op maat gemaakt bredewelvaartsschema uit te werken en een eigen narratief (‘verhaallijn’) te ontwikkelen van een (beoogde) fietsinvestering. Aan de hand van vier concrete casussen wordt de werkwijze in het rapport verder toegelicht.

Daarnaast is de IKOB-software beschikbaar op Github. Met de IKOB-software kun je inzichtelijk maken hoeveel bereikbaarheid (aantal banen, voorzieningen) mensen hebben op basis van socio-economische en demografische karakteristieken. De software is open source en bevat een aantal datasets over inkomens op wijk/buurtniveau. De oproep van Marco is om de software te bekijken en mee te discussiëren over de aannames in het algoritme en de resultaten uit het model op de Githubpagina.

Effecten van fietsinfrastructuur op wonen, werken en reizen

Hierna was het de beurt aan Tijl Hendrich van het CPB om het onlangs verschenen rapport De effecten van fietsinfrastructuur op wonen werken en reizen en het gebruikte model toe te lichten. Hierin zijn scenario's rond effecten van fietsinfrastructuur vergeleken door te kijken naar de huidige situatie en een fictieve situatie waarbij de fietsinfra ontbreekt.

Uit deze analyse blijkt dat de aanleg van fietspaden in Nederland ervoor zorgt dat meer mensen op de fiets naar hun werk gaan. Dankzij fietspaden stijgt het woon-werkverkeer op de fiets van 20% naar rond de 25%, een toename van ongeveer 350.000 fietsers. Daarnaast zijn mensen dichter bij hun werk gaan wonen, waardoor de gemiddelde woon-werkafstand 6% kleiner is. Ook zijn steden compacter geworden door de veranderde infrastructuur.

Een rechtvaardige kijk op verkeersruimte

Na een korte koffiebreak was het de beurt aan Suzanne Lansbergen van Goudappel. Suzanne won op het NVC van vorig jaar de scriptieprijs voor haar paper ‘Een rechtvaardige kijk op verkeersruimte’ en was uitgenodigd om haar werk toe te lichten in de CoP. In haar paper kijkt ze vanuit drie filosofische perspectieven naar de balans tussen bereikbaarheid en leefbaarheid: utilitarisme, egalitarisme en sufficiëntarisme. Wat levert het op om met één van deze drie brillen op maatregelen in de openbare ruimte te bekijken?

Vanuit utilitarisme betekent rechtvaardigheid een verdeling die de totale welvaart maximaliseert voor alle mensen samen op basis van een calculatie. Vanuit egalitarisme kijk je naar hoe je kansongelijkheid tegengaat door nivellering. Bij sufficiëntarisme wordt een basisstandaard bepaald voor iedereen. Aan de hand van een afbeelding van een straat liet Suzanne zien hoe vanuit de verschillende perspectieven maatregelen uitgewerkt zouden kunnen worden en hoe elk perspectief zijn eigen afwegingen kent. Het leverde een levendige discussie op tussen de CoP-leden.

Volgende CoP

De eerstvolgende bijeenkomst van de Community of Practice Brede welvaart vindt plaats op donderdag 24 april. Wil jij ook meedenken over mobiliteit en brede welvaart en deelnemen aan de CoP? Stuur dan een mail naar lauren.vandermeer@crow.nl.

Meer informatie

Delen via