Sla navigatie over
Dataharmonisatie

Dataharmonisatie ‘knoopt’ datastandaarden aan elkaar

21 februari 2025

Thema Datagedreven assetmanagement

Het Informatiemodel Beheer Openbare Ruimte (IMBOR) is een bekende standaard voor boven- en ondergrondse objecten in de openbare ruimte. Daarnaast kennen we andere standaarden, bijvoorbeeld het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water (GWSW), de Aquo-standaard en het Informatiemodel Kabels en Leidingen (IMKL). Hoe ‘knoop’ je deze datastandaarden aan elkaar, zodat informatie slim en eenvoudig beschikbaar is voor gebruikers? Daar draait het om bij dataharmonisatie. Waarom dit belangrijk is en hoe CROW de sector op dit vlak ondersteunt, lees je hieronder.

Waarom is dataharmonisatie belangrijk?

Dataharmonisatie geeft je zicht op de raakvlakken van de verschillende assets in de openbare ruimte en daarmee op het totale plaatje. Deze bredere blik is noodzakelijk wil je de maatschappelijke opgaven waar we voor staan oplossen. Denk aan de vervangingsopgave voor verouderde assets zoals bruggen, kunstwerken en wegen. Dit is ingewikkeld en thema’s zoals de energietransitie en klimaatadaptatie maken de puzzel niet eenvoudiger. Hoe krijg je de vele functies die de openbare ruimte heeft passend in de beperkte ruimte die er is? Zeker in stedelijke omgevingen waar de ondergrond vol is, is dat een complexe puzzel. Dataharmonisatie helpt hierbij.

Samenhangende data zorgt voor betere beslissingen

Wil je betere beslissingen nemen over het ontwerp, de inrichting en het beheer, dan hebben de verschillende vakdisciplines en spelers binnen de openbare ruimte elkaar nodig. Dit betekent integraal samenwerken en data uit verschillende bronnen standaardiseren, beschikbaar stellen, uitwisselen en koppelen. Dit geeft inzicht in wat de verbanden tussen verschillende assets zijn en waar ze elkaar raken in een bepaald gebied. De zogenaamde grensvlakken. Deze samenhangende data geeft een veel completer beeld om de huidige inrichting van de openbare ruimte te begrijpen en nieuwe keuzes te maken. Op dit moment is deze informatie vaak nog te versnipperd, waardoor suboptimale oplossingen en faalkosten ontstaan.

Is één informatiemodel de oplossing?

Nu denk je misschien: waarom maakt de sector niet één informatiemodel waar alle informatie over de openbare ruimte in staat? Dit is geprobeerd in het verleden, maar bleek onhaalbaar. De hoeveelheid informatie, datasets en specialisten van verschillende vakgebieden uit betrokken organisaties is te omvangrijk. Daarnaast grijpt één informatiemodel in op de manier waarop de verschillende standaarden worden beheerd. Door de jaren heen zijn er onafhankelijk van elkaar diverse standaarden ontwikkeld voor de specifieke vakgebieden. Iedere standaard heeft een eigen doel, structuur en terminologie. Onder andere CROW, Geonovum, Informatiehuis Water en Stichting RIONED beheren deze standaarden. Vanuit CROW stimuleren wij dat de verschillende partijen de samenhang opzoeken en informatie structureren.

Afspraken over structuur, terminologie en systemen

Het doel van dataharmonisatie is om de beschikbare data te structureren en met elkaar te verbinden, waarbij de afzonderlijke standaarden behouden blijven. Hiervoor zijn afspraken nodig over structuur (NEN 2660-2), de technische uitwisseling tussen verschillende systemen en de gebruikte terminologie. Je wil niet alleen data uit verschillende bronnen combineren, maar dit ook zo inrichten dat een gebruiker de informatie sneller en beter kan doorzoeken. Een gemeente die een weg aanlegt, wil weten waar op diezelfde plek leidingen, kabels of boomwortels liggen en waar precies het riool ligt. Maar een complete hydraulische berekening van het hele riool is wellicht niet nodig. Dataharmonisatie geeft je inzicht in de informatie die relevant is om met een overkoepelende blik naar een bepaald gebied te kijken. Hoe dit eruit kan zien in de praktijk laten we zien aan de hand van een voorbeeld.

Voorbeeldcasus: datastandaarden in de ondergrond

CROW heeft een voorbeeldcasus uitgewerkt, waarbij we 7 verschillende dataleveringen combineerden tot één samenhangend beeld van assets op de Amsterdamse wallen. Deze datastory laat interactief zien hoe de informatie uit de verschillende informatiebronnen is gecombineerd. Een vijftal voorbeelden laat vervolgens zien hoe je de informatie filtert op bijvoorbeeld type asset, specifieke eigenschap of levensduur, maar laat ook de relatie tussen de asset bronsystemen zien. Met deze inzichten neem je betere beslissingen bij de inrichting van de openbare ruimte. Meer uitleg vind je in het artikel over datastandaarden in beeld voor City Deal Openbare Ruimte.

Aan de slag met dataharmonisatie

De hiervoor genoemde voorbeeldcasus is onderdeel van het Programma Dataharmonisatie Objecten in de Openbare Ruimte (DOOR). Het laat duidelijk de voordelen en mogelijkheden van dataharmonisatie zien en wat er technisch mogelijk is. Om dit werkelijkheid te maken moet er nog wel veel gebeuren. Daarom werkt CROW samen met betrokken gemeenten en provincies in het Programma DOOR aan projecten die dataharmonisatie stimuleren.

Meer informatie

Delen via