Hoe vroegtijdig falen van steenmastiekasfalt voorkomen?

Binnen een tijdbestek van enkele maanden na aanleg wordt dan al spoorvorming en vetslaan geconstateerd. Het beantwoorden van de vragen waarom deze vroegtijdige schade ontstaat en hoe deze schade kan worden voorkomen, is de opdracht geweest van de werkgroep ‘Volumetrisch ontwerp en bedrijfscontrole van steenskeletmengsels’. Het eindrapport van de werkgroep ‘Voorkomen van vroegtijdige schade aan steenskeletmengsels’ is recentelijk beschikbaar gekomen en opgenomen in de Kennismodule Asfaltverhardingen.
 

Mengselontwerpmethode

Kenmerkend voor de opbouw van SMA-mengsel is dat de stenen in het mengsel de verkeersbelasting dragen. De mastiek (bitumen, zand en vulstof) is het bindmiddel en houdt de stenen bij elkaar. Cruciaal is dat in het steenmengsel voldoende holle ruimte aanwezig is en dat deze holle ruimte niet gevuld raakt met mastiek. Dan wordt het mengsel instabiel en ontstaat spoorvorming en vetslaan.
 
Door de werkgroep IVO-SMA is reeds in 2009 een mengselontwerpmethode uitgebracht waarmee een SMA-mengsel kan worden ontworpen op basis van volumetrische eigenschappen. Door deze werkgroep zijn destijds ook proefvakken aangelegd die in de afgelopen jaren zijn gemonitord. Uit de laatste inspecties uit 2018 kan worden geconcludeerd dat de proefvakken goed tot zeer goed acteren. Daarmee kan ook worden geconcludeerd met dat de mengselontwerpmethode goed acterende SMA-deklagen kunnen worden ontworpen en aangelegd.
 

Onderzoeken

De werkgroep heeft gedurende de looptijd een groot aantal onderzoeken uitgevoerd om te achterhalen waarom er toch vroegtijdig falen kan optreden. De onderzoeken richtten zich op de eigenschappen van het mengsel (holle ruimte steenmengsel, viscositeit mastiek). Maar ook op huidige eisen in de regelgeving, de productie, transport en verwerking van het mengsel.
 

Conclusies en aanbevelingen

De conclusie van de werkgroep is dat er verschillende oorzaken voor vroegtijdig falen zijn aan te wijzen. Er is niet sprake van één duidelijk aan te wijzen oorzaak. SMA kan alleen goed acteren als alle zaken vanaf inkoop van materialen tot en met verwerking en aanleg van het mengsel goed verlopen. De werkgroep doet in het eindrapport een aantal concrete aanbevelingen, bijvoorbeeld op het gebied van productie, transport en verwerking. Daarnaast doet de werkgroep een viertal aanbevelingen om te komen tot een robuuster mengselontwerp. Deze liggen op het vlak van holle ruimte, eigen stof en de eisen aan de gradering van het steenmengsel. De aanbeveling is om deze eisen scherper te stellen dan nu het geval is.
 
Zie ook: Kennismodule Asfaltverhardingen.