Rapport over wisselwerking tussen fiets en brede welvaart

Op basis van het onderzoek 'Fietsinvesteringen en Brede welvaart' hebben Decisio en CROW een werkwijzer ontwikkeld waarmee overheden zelf kunnen beredeneren op welke manier fietsinvesteringen of fietsprojecten effect hebben op brede welvaart. Deze werkwijzer helpt de gebruiker om een op maat gemaakt bredewelvaarts­schema uit te werken en een eigen narratief (verhaallijn) te ontwikkelen van een (beoogde) fietsinvestering.

De werkwijzer bestaat uit vier stappen. De eerste stap is: aandacht besteden aan de context van de interventie. In stap 2 bepaal je wat voor interventie het is. Elk type interventie heeft een eigen basisschema met bredewelvaartseffecten. Bij stap 3 maak je het basisschema en in stap 4 werk je het narratief uit.

Als toelichting voor de werkwijzer dienen vier verschillende Nederlandse fietsprojecten. Met de werkwijzer zijn specifieke bredewelvaartsschema’s gemaakt en narratieven geschreven. Die laten zien dat alle vier fietsprojecten maatschappelijke effecten hebben en helpen bij het onderbouwen van het belang van fietsinvesteringen.

De vier casussen maken duidelijk dat fietsinvesteringen inderdaad effect hebben op bredewelvaartsindicatoren als milieu, welzijn, materiele welvaart, arbeid en vrije tijd, bevolking, wonen en samenleving.

Een belangrijke toegevoegde waarde van de methode is dat gebruikers worden gedwongen om in doelgroepen te denken. Dat is iets dat in de fietswereld nog zeker geen gemeengoed is. En door te denken in doelgroepen kunnen fietsprojecten in sommige gevallen ook verder worden verbeterd, waardoor de maatschappelijke impact groter wordt.

Het rapport is het eerste onderzoek naar de wisselwerking tussen fiets en brede welvaart. CROW staat open voor verbete­ring van de werkwijzer en voor de graphics om de resultaten duidelijker en visueel aantrekkelijker te presenteren.

De werkwijzer biedt inzicht in de kwalitatieve effecten van fietsinvesteringen op brede welvaart. Om voor bepaalde effecten ook kwantitatieve informatie op te halen, kan het opstellen van een Maatschappelijke Kosten-Batenanalyse (MKBA) een nuttige aanvulling zijn. Zeker als er meerdere projectvarianten zijn, kan dit de besluitvorming bevorderen. De procesaanpak Wikken en Wegen is ook een optie en werkt nog sneller dan een MKBA.

Gedurende het onderzoek Fiets en Brede welvaart waren er verschillende expertbijeenkomsten waarin bevindingen zijn toegelicht en ‘getoetst’.

• Fietsinvesteringen en Brede welvaart