Een meubelmaker voor beweegbare bruggen!

Met de meubelmaker doel ik niet op het te restaureren houtwerk van de balanspriemen van de Boaz-brug in Meppel. Deze brak twee weken geleden onfortuinlijk doormidden, met één gewonde omstander als gevolg.

Waar ik op doel is de metafoor die we gebruiken in de ‘Handreiking Machine- en arboveiligheid bij machines in bestaande beweegbare bruggen deel 1’. Als gebruiker van de handreiking ben je als het ware een meubelmaker die verschillende lades maakt in een kast. En dan voor beweegbare bruggen. De handreiking beziet alle wettelijke kaders als lades in een kast. Elke lade bedient een eigen veiligheidsdomein en heeft daarbij behorende wettelijke kaders. En de hele kast bevat alle relevante veiligheidsdomeinen om een beweegbare brug zodanig te onderhouden dat deze geborgd integraal veilig is.

Handreiking

De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft dit eerste deel van de nieuwe handreiking getoetst op tegenstrijdigheden met en/of onvolkomenheden in relatie tot wet- en regelgeving op dit vlak. Het eindresultaat daarvan is gepubliceerd in de Werkgroep Compliance Machineveiligheid bij Onderhoud en Renovatie van Beweegbare Bruggen van het Platform Bruggen.
Nu kunnen we deze handreiking gereed maken voor publicatie vanuit CROW-CUR. Grote dank voor de initiatiefnemers provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Groningen en de gemeenten Amsterdam en Rotterdam, alsmede auteur DON-bureau en mijn CROW-collega’s!

Meubelmaker, lades?!

Als ontwerper, beheerder en uitvoerder van werkzaamheden aan een beweegbare brug kun je dus niet zonder die wettelijke kaders als kast om het gehele brugsysteem integraal veilig te maken. Tot zover niets nieuws.
Wat wel anders is, is dat wij pleiten om werkzaamheden lade voor lade te analyseren; in de context van de relevante wet- en regelgeving. Want nu worden al die laden op elkaar gestapeld om  er een ‘doorslag’ van te maken. Alsof alle inhoud op alle onderdelen van toepassing is. Zeer complex, tijdrovend en soms te kostbaar. Het is alsof je een röntgenfoto verticaal door de kast heen maakt. Alle tools lijken op de röntgenfoto kriskras door en over elkaar heen te liggen; wat hoort nu waarbij en wanneer moet ik dat stuk gereedschap inzetten? Door per lade te kijken vervalt die onduidelijkheid, ontstaat focus.

Een voorbeeld van drie domeinen

Onderstaande zijn er drie domeinen (1. Arbeidsomstandighedenwet, 2. Warenwetbesluit en 3. Burgerlijk Wetboek) die allemaal gaan over risico-inventarisatie, analyse, beoordeling (en ook evaluatie):
 

• Artikel 5, lid 1 van de Arbeidsomstandighedenwet schrijft voor dat een Risico-inventarisatie en -evaluatie opgesteld wordt waarin schriftelijk vastgelegd is welke risico’s de arbeid voor de werknemers met zich brengt. Deze risico-inventarisatie en -evaluatie bevat tevens een beschrijving van de gevaren en de risico-beperkende maatregelen en de risico’s voor bijzondere categorieën van werknemers.
  Deze risico-inventarisatie richt zich dus specifiek op de arbeid door werknemers.

• Artikel 1 van het Warenwetbesluit machines beschrijft dat de van toepassing zijnde machines aantoonbaar moeten voldoen aan de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen: bepalingen betreffende het ontwerp en de bouw van machines om te zorgen voor een hoog niveau van de veiligheid of gezondheid van de mens en, in voorkomend geval, van huisdieren en de veiligheid van zaken en, indien van toepassing, de bescherming van het milieu, als bedoeld in bijlage I bij de richtlijn. De hiervoor benodigde risicobeoordeling richt zich op de van toepassing zijnde onderdelen van de machine.

• Art. 6.162 en 6.174 van het Burgerlijk Wetboek behandelen de risicoaansprakelijkheid van de overheid jegens derden door nalatig of schuldig handelen. Op die locaties wordt het fundament gelegd voor de risicoanalyses jegens het publiek dat gebruik maakt van de beweegbare brug.

Elk domein heeft met een eigen doelgroep, een eigen focus en een eigen uitwerking. Heel verleidelijk en begrijpelijk dus ook om alle risico’s in één keer in beeld te willen brengen. Maar daarmee slaan we de plank mis, want elk domein behoeft zijn eigen, specifieke aandacht.
De handreiking richt zich op de lades waarin de Arboveiligheid en de Machineveiligheid bij beheer en onderhoud van machines in beweegbare bruggen beschreven zijn. Waarbij ook nadrukkelijk aandacht is voor het onderscheid van de machine (wanneer is iets een machine?) en voor de vraag: wanneer de ingreep op de machine dermate ingrijpend is dat je ten aanzien van de certificering (EG-verklaring van conformiteit) maatregelen moet nemen.

Meer lades

De ladekast heeft ruimte voor meer lades; ik pleit er voor om ook voor de andere lades tot geordende inhoud te komen om de integrale veiligheid van het Systeem Beweegbare Brug te waarborgen! Oók bij onderhoud en renovatie van bestaande beweegbare bruggen.

Lees hier meer over de handreiking.

Bob Nonnekens