Toekomst(gericht) beheer openbare ruimte: radicaal anders!

Het beheer openbare ruimte is voor buitenstaanders wellicht niet een van de meest dynamische werkvelden. Ten onrechte! De afgelopen jaren heeft het vakgebied zich ontwikkeld van een voornamelijk technische en financiële aangelegenheid richting een werkveld waar meer aandacht is voor tevredenheid en betrokkenheid van de gebruikers van de openbare ruimte. Dit is een goede ontwikkeling, maar beheer zal de komende tijd radicaal moeten veranderen.

Anticiperen op ontwikkelingen

Beheer zal moeten anticiperen op diverse maatschappelijke, economische, technologische en klimatologische ontwikkelingen die ook zichtbaar worden in de openbare ruimte. Denk bijvoorbeeld aan zelfrijdende auto’s, slimme dynamische verlichting, berging van water na hevige regenval, senior-proof toegankelijk ontwerpen voor ouderen die langer zelfstandig willen blijven wonen, (her)gebruik van materialen voor een circulaire economie. En nog veel meer.

Vervangingsopgave biedt kansen

Grote delen van de openbare ruimte zijn de komende jaren aan vervanging toe. Dit biedt kansen om de openbare ruimte slimmer in te richten en te beheren. Om deze kansen te benutten zal het beheer zal zich nog meer dan voorheen moeten richten op de toekomst! Hierbij is een brede, toekomstgerichte en echt integrale blik een noodzaak. Welke ontwikkelingen spelen er nu en straks in het betreffende deel van de stad. Welke beleidsdoelstellingen vanuit andere vakgebieden zijn relevant voor het bepalen van de beheerstrategie voor dat gebied? 

Structurele verandering

Natuurlijk gebeurt dit op projectniveau al in steeds meer gevallen. Incidentele initiatieven van enkele bevlogen projectmanagers en ontwerpers is echter niet genoeg om een toekomstbestendige openbare ruimte te krijgen. Wat nodig is, zijn beheervisies en -plannen die de kansen van beheer en de hierbij horende financiële middelen (vroeg)tijdig in kaart brengen. Daarmee kunnen inrichting en beheer van de openbare ruimte structureel gaan veranderen.

Kansgestuurd

Door steeds aan te haken bij maatschappelijke initiatieven zal beheer van de openbare ruimte nog meer aan waarde winnen binnen de gemeentelijke organisatie. Werk ‘van buiten naar binnen’. Samenwerken met andere betrokken partijen binnen en buiten de gemeentelijke organisatie zal nog meer zijn vruchten afwerpen.

Organisatieverandering

Vorm geven aan kansgestuurd beheer vraagt om verandering in de gemeentelijke organisatie. Het kan bijvoorbeeld gaan om de benodigde kennis en houding, de werkprocessen, de informatievoorziening, de beleids- en beheerinstrumenten en de samenwerking met andere afdelingen en organisaties in de maatschappij.  Hoe gaan we hiermee om en waar liggen de kansen in de eigen gemeente?

Martin van der Zwan, Adviseur Openbare Ruimte, PLANterra

PLANterra heeft voor CROW en het Fonds Collectieve Kennis (FCK) onderzoek mogen doen naar toekomstgericht beheer van de openbare ruimte.

Wil je meer weten? Lees dan de volledige CROW Verkenning Toekomstbestendige openbare ruimte en het bijbehorende paper die zijn te vinden in het CROW Levende Stad themadossier Toekomstbestendige openbare ruimte