Het maakt nogal wat uit of we spreken over verkeersveiligheidsbeleid bij gemeenten, waterschappen, provincies of het Rijk. Elk kent zijn eigen opgaven en uitdagingen. Zo gaat het Rijk over het toelaten van bepaalde typen voertuigen op de weg via de RDW, de verkeersregels in de wegenverkeerswet, en alles wat op en rond de rijkswegen gebeurt (via Rijkswaterstaat). Provincies hebben vooral een taak om de provinciale wegen veiliger te maken. Uitdagingen daarbij zijn bijvoorbeeld bomen in de berm en snelheidsverschillen met landbouwverkeer. Gemeenten en waterschappen zijn verantwoordelijk voor de veiligheid van hun eigen wegennet, zowel in de stad als op het platteland. Welke maatregelen zijn passend?
Doelen
Uiteindelijk gaan alle overheden voor nul verkeersslachtoffers. Het Strategisch Plan Verkeersveiligheid heeft de volgende ambities:
- 2030 – Halvering van doden en gewonden
- 2050 - Nul verkeersslachtoffers
In het Strategisch Plan Verkeersveiligheid is een uitgebreide maatregelenmix beschreven, bestaande uit de zogenaamde drie E’s: Engineering (techniek), Education (educatie) en Enforcement (handhaving). Deze zijn uitgewerkt in het CROW handboek verkeersveiligheid, onderdeel van de kennismodule verkeersveiligheid.
Set aan mogelijke maatregelen
Engineering-maatregelen gaan vooral over de inrichting van de wegen en de openbare ruimte. De richtlijnen van CROW voor verkeersontwerp (ASVV, Handboek Wegontwerp) zijn volledig gebaseerd op de principes van Duurzaam Veilig. Daarbij is het belangrijk om de omgeving goed te betrekken bij (her)inrichtingsprojecten. Zeker als hier kwetsbare groepen komen (bijvoorbeeld bij schoolomgevingen).
Engineering gaat ook over het voertuig. Er komen steeds meer verschillende typen voertuigen op de weg die allemaal hun eigen kenmerken hebben. CROW houdt discussies hierover scherp in de gaten (Whitepaper Micromobiliteit). Een laatste aspect is de opkomst van slimme voertuigsystemen. Een aantal hiervan, zoals ADAS, heeft mogelijk positieve effecten op de verkeersveiligheid. Maar die systemen werken alleen goed als de weginrichting en de data van de overheid op orde zijn (Handreiking ADAS voor wegbeheerders).
Een voor de hand liggende Education-maatregel is het rijonderricht dat via het CBR wordt gecoördineerd. Maar overheden doen veel meer. De Toolkit verkeerseducatie van CROW helpt bijvoorbeeld bij het selecteren van de juiste educatiemaatregelen voor de juiste doelgroep. Daarnaast is er de publicatie Mobiliteit en gedrag die je leert naar verkeers- en vervoerbewegingen te kijken met de gedragsbril op.
Enforcement is vooral een taak van de politie, maar ook gemeentelijke boa’s hebben een belangrijke rol om bijvoorbeeld hinderlijk geparkeerde voertuigen of de verkeerssituatie rondom bouwplaatsen (Handreiking Logistiek en duurzame gebiedsontwikkeling) aan te pakken.
Toolkit Verkeerseducatie
Het is belangrijk om verkeersdeelnemers gedurende hun gehele ‘verkeersleven’ kennis, vaardigheden en motivatie bij te brengen voor een veilige verkeersdeelname. Er is een grote verscheidenheid aan hulpmiddelen om verkeerseducatie te faciliteren. De Toolkit Verkeerseducatie biedt overzicht.
Maatregelen afwegen
Provincies en gemeenten kunnen zelf veel doen om de verkeersveiligheid te verbeteren. De Effectiviteitswijzer laat zien welke maatregelen effectief zijn en welke niet. De (in)effectiviteit van maatregelen is hierbij wetenschappelijk aangetoond.
Publicaties en hulpmiddelen
Delen via