De weblog Reisgedrag stelt elke maand vijf vragen aan een expert op het gebied van gedrag en mobiliteit. Deze keer spreken we Olof van der Gaag. Hij is directeur campagnes bij stichting Natuur en Milieu en houdt zich bezig met de Ik ben Hopper-campagne.
Waarom hebben jullie het initiatief genomen voor de Hopper-campagne?
We willen heel graag alle Nederlanders stimuleren om alternatieven te zoeken voor de auto. Met de campagne maken we die alternatieven aantrekkelijk en makkelijk bereikbaar. We willen mensen stimuleren om elke dag te kiezen welke mobiliteit vandaag het beste bij hen past. Dat is eigenlijk net als met je kleren; als je naar een sollicitatiegesprek gaat, dan trek je een net pak aan. Maar als je die avond naar een theatervoorstelling gaat, trek je daar weer wat anders bij aan. Zo gaat het ook met hoppen; als het lekker weer is, pak je de fiets, als het slecht weer is het ov, en als je een afspraak op een lastig bereikbare plek hebt, neem je de auto.
Uit het onderzoek dat jullie hebben laten uitvoeren blijkt dat 51% van de Nederlanders positief tegenover flexreizen staat. Dat is best veel. Waarom gaan veel van deze mensen nog niet tot actie over?
Van de mensen die belangstelling voor hoppen hebben voelt bijna de helft zich al echt hopper. De rest is nog geen hopper, maar heeft er wel belangstelling voor. Ik denk dat veel mensen een beetje gewoontedieren zijn. Ze zijn gewend om op een bepaalde manier te reizen en veranderen dat gedrag niet snel, terwijl ze misschien wel positief tegenover hoppen staan. Daarnaast zijn er de laatste jaren veel nieuwe alternatieven voor de auto ontwikkeld, die mensen misschien nog niet kennen. De resultaten komen uit een representatief publieksonderzoek dat we via PanelWizard hebben laten uitvoeren. We hebben mensen gevraagd hoe ze ergens tegenaan kijken. De intentie om iets te doen wordt nog lang niet altijd vertaald naar gedrag. Met de campagne willen we de positieve houding vertalen naar positief gedrag. Het is overigens moeilijk te zeggen hoeveel mensen nu al hoppen. Veel mensen hoppen al een beetje, maar slechts een paar keer per jaar. De rest van de tijd gebruiken ze de auto.
Olof van der Gaag
Welke acties ondernemen jullie tijdens de campagne en waarom hebben jullie voor deze acties gekozen?
We zijn als eerste begonnen met het ontsluiten van alle mogelijkheden op postcodeniveau. Op de hopper-website kun je de postcode of locatie invoeren van de plek waar jij op dat moment bent, of waar je informatie over wilt hebben. Op de kaart verschijnen dan alle KPN hotspots voor wifi, de locaties van deelauto's, de plekken waar je een elektrische auto kunt opladen, et cetera. In de tweede fase van de campagne gaan we alle alternatieven die er zijn extra onder de aandacht brengen en stimuleren. De eerste campagne gaat over autodelen, maar er zijn ook campagnes over onder andere het nieuwe werken en elektrisch fietsen in de maak. De elektrische fiets zien we zeker als een goed alternatief voor de auto. Mensen zijn bereid om maximaal een kilometer of zes, zeven naar hun werk te fietsen. Met een elektrische fiets worden dat er opeens vijftien. Het openbaar vervoer krijgt ook een eigen campagne, daar zijn we nog over in gesprek. Van alle alternatieven is het de bekendste. We willen in de campagne laten zien dat al die alternatieven soms wel en soms niet werken. Ik werk in Utrecht en heb straks een afspraak in Enschede; dan ben ik blij met het openbaar vervoer, want in de trein kan ik twee uur werken. Maar op andere momenten is het ov niet zo handig en kan ik beter een andere mobiliteitsoplossing zoeken. Dat is de crux van de campagne.
Wat is de rol van de partners (XXimo, Pon/Gazelle, KPN en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu) tijdens de campagne?
We hebben eigenlijk geprobeerd om bij alle alternatieven die we in de campagne promoten een vaste partner te vinden. KPN is dat geworden vanwege de wifi die je nodig hebt voor het nieuwe werken, XXimo ontwikkelt slimme mobiliteitskaarten, en Gazelle kennen we natuurlijk van de fietsen. Die organisaties helpen ons met de financiering van de campagne en zetten hun eigen communicatiekanalen in. XXimo is bijvoorbeeld de hoofdsponsor van FC Twente, dus nu spelen de voetballers in shirts met 'ik ben hopper' er op.
Wanneer is de campagne voor jullie geslaagd?
Als heel veel mensen zich op de website hebben verdiept in de mogelijke alternatieven voor de auto en als het gebruik van die alternatieven is toegenomen. Per deelcampagne maken we concrete streefcijfers bekend voor die modaliteit. De campagne duurt sowieso tot het einde van 2015, en daar willen we graag een succes van maken. Als dit jaar goed gaat, verlengen we de campagneduur naar drie jaar. We willen een ingrijpende gedragsverandering bewerkstelligen, dat lukt je niet in een jaartje.
Of ik zelf een hopper ben? Jazeker! Ik heb het geluk dat ik werk in de stad waar ik woon. 's Ochtends breng ik eerst de kinderen naar school en fiets dan door naar mijn werk. Maar in het weekend gebruik ik vaak de auto, omdat dit handig is met jonge kinderen, en omdat opa en oma niet op een plek wonen die goed per ov bereikbaar is.