Cijfers over grondstoffengebruik en CO2-emissies door de GWW-sector zijn lastig te vinden. Hierdoor is niet inzichtelijk of en welke voortgang er is in het behalen van de gestelde klimaatdoelstellingen. Daarom is CROW gestart met het verzamelen van emissie-cijfers binnen de GWW-sector met als doel om meer duidelijkheid te scheppen in de bijdrage van de GWW-sector aan de CO2-emissies in Nederland. Om zo vervolgens oplossingsrichtingen te identificeren.
Er zijn flink wat doelen gesteld op het gebied van duurzaamheid de komende jaren, zoals het Klimaatakkoord, de strategie Klimaatneutrale en Circulaire infrastructuur 2030 (KCI) en het Programma Schoon- en Emissieloos Bouwmaterieel (SEB). Maar in welke mate draagt de GWW-sector bij aan de actuele klimaatproblematiek? Dat is onder andere te meten door het grondstoffengebruik en de CO2-emissies in kaart te brengen. Het onderzoek is nog niet volledig afgerond, maar de eerste (voorlopige) resultaten delen we alvast.
Duidelijke kaders
De cijfers over grondstoffengebruik en CO2-emissies worden vaak op één hoop gegooid, samen met de rest van de bouwsector. Hierdoor is het onduidelijk wat de bijdrage van de sector is. Zonder duidelijk startpunt kan ook slecht worden gemeten of, en waar er verbetering zit in het behalen van de gestelde klimaatdoelen. In dit onderzoek maken we gebruik van verschillende publicaties van onder andere het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB), het CBS en Rijkswaterstaat.
Eén van de eerste resultaten van het onderzoek die er uit springen gaan over het aandeel in de CO2-emissies van de GWW-sector. In 2019 is er door Nederland in totaal 137,1 megaton CO2 uitgestoten. De totale gebouwde omgeving was in 2019 goed voor 22,1 megaton CO2, oftewel 16% van de uitstoot in Nederland. 4 megaton CO2 werd uitgestoten door de GWW-sector. Dit betekent dat deze sector in 2019 verantwoordelijk is voor ongeveer 3% van de CO2-emissies in Nederland.
De grootste CO2-uitstoot
De plannen om klimaatdoelen te behalen worden veelal op Rijksniveau gemaakt. Het is dan aan provincies en gemeenten zelf om ze te vertalen naar concrete acties. Echter is te zien dat gemeenten verreweg de grootste hoeveelheden assets onder hun hoede hebben. Zij bezitten het grootste deel van de asfaltwegen en de niet-asfalt verhardingen, bruggen en rioleringen.
Een andere opvallende uitkomst gaat over de grootste CO2-uitstoot binnen de GWW-sector. Uit onderzoek van EIB blijkt dat 13.180 kton asfaltwegen 2019 goed was voor 1.490 kton CO2-emissies. Ondanks dat de aanleg van asfaltwegen in absolute waarde verantwoordelijk is voor de grootste CO2-uitstoot, zijn niet-asfaltverhardingen en bruggen waar veel gebruik wordt gemaakt van beton vervuilender per eenheid: 113 kg CO2 per ton asfaltwegen versus 271 kg CO2 per ton niet-asfaltverharding en 426 kg CO2 per ton brug. Dat betekent dat bij de aanleg van eenzelfde hoeveelheid gewicht aan materiaal, een niet-asfaltverharding ruim twee keer meer veel CO2 uitstoot als een asfaltverharding, en een brug zelfs bijna 4 keer zo veel!
De assets die veelal onder de verantwoordelijkheid van gemeenten vallen, zijn dus gelijk de assets waarvan de bouw en het onderhoud veel impact hebben op de CO2-emissies van de sector. Door gemeenten hierbij te ondersteunen, valt er mogelijk veel winst te behalen in de emissiereducties. Hier draagt CROW aan bij door het praktisch toepasbaar maken van verduurzaming. Denk hierbij aan de nieuwe tool Aantoonbaar Duurzaam Asfalt, het manifest en dashboard Duurzaam GWW 2030 en door systematieken, zoals de RAW, te verduurzamen.
Meer resultaten volgen!
Dit zijn de eerste bijzondere bevindingen uit ons nog lopende onderzoek. Ben je geïnteresseerd in meer? Houd dan de Aanbesteden & Contracteren nieuwsbrief, de Duurzaam GWW nieuwsbrief en/ of de social media kanalen van CROW in de gaten!
Zodra we het onderzoek hebben afgerond, delen we het volledige rapport en een samenvattende factsheet. Natuurlijk ben je welkom om je eigen inzichten met ons te delen en je vragen aan ons te stellen.
Contactpersoon
Ella Cordus