Het volgende onderdeel van de SUMP-cirkel gaat over het verder uitwerken van het mobiliteitsplan. Dit bevat het selecteren van de passende maatregelen en het alloceren van de budgetten. Op de aan-de-slag-pagina’s van diverse CROW-thema’s, zoals toegankelijkheid, mobiliteitshubs, verkeersveiligheid en publieke mobiliteit vind je meer praktische tools die helpen om te komen tot maatregelen met betrekking tot dat specifieke onderwerp. Bij het selecteren van het pakket van maatregelen, is het raadzaam om vanuit het capabilitymodel te redeneren.
Capabilitymodel in hoofdlijnen
Op hoofdlijnen werkt het denkmodel als volgt. Het mobiliteitssysteem stelt mensen in staat mobiel te zijn, zodat ze kunnen deelnemen aan zinvolle activiteiten. Dit is het beleidsdoel van de overheid. De mogelijkheid om mobiel te zijn, wordt door verschillen factoren beïnvloed. Deze invloeden bestaan uit vier groepen:
- eigen middelen (bijvoorbeeld wel of geen fiets hebben)
- persoonlijke factoren (bijvoorbeeld voorkeur hebben om te fietsen)
- sociale factoren (bijvoorbeeld groepsdruk, normen)
- omgevingsfactoren (bijvoorbeeld afstand tot voorzieningen of kwaliteit van de infrastructuur).
Bij het samenstellen van het juiste pakket aan maatregelen, is het goed om rekening te houden met elk van de vier groepen factoren. Gebeurt dit niet, dan sorteert het pakket maatregelen mogelijk weinig effect. Daarnaast is het van belang om verder te kijken dan naar enkel de beïnvloedingsfactoren. Zoals het capabilitymodel laat zien, heeft het verplaatsen van mensen (functionings) ook effecten op de maatschappij. Denk aan milieueffecten, gezondheidseffecten en veiligheidseffecten. Deze effecten moeten bij het selecteren van de maatregelen worden meegewogen. De selectie van maatregelen moet leiden tot een goede afweging tussen bereikbaarheid, gezondheid, veiligheid en milieu. Zie hiervoor ook het
PBL-rapport Brede Welvaart en Mobiliteit.
Een voorbeeld
Een gemeente legt een prachtig fietspad aan en wijst de mensen in de omgeving met succes op de voordelen die het fietspad oplevert. Maar dan verhuist opeens de plaatselijke fietsenmaker. Mensen met een kapotte fiets kunnen het fietspad niet gebruiken en pakken vervolgens de auto. Ondanks het prachtige fietspad en de succesvolle beïnvloedingscampagne lijken de investeringen niet te renderen: het fietspad trekt weinig fietsers. De beïnvloedingsfactor ‘eigen middelen’ weerhoudt mensen van fietsen, ze hebben namelijk geen werkende fiets.