Ongewenst gedrag is op verschillende manieren aan te pakken. De tabel met oplossingen gaat uit van een aantal oplossingsrichtingen.

Aanpassen van de infrastructuur

In de infrastructuur is van alles aan te passen om het gedrag van weggebruikers aan te passen. Je kunt tunnels, rotondes aanleggen, verkeerslichten installeren, zebrapaden neerleggen et cetera. Minder wenselijk, maar wel mogelijk is om wachten op het rode licht af te dwingen door hekken voor de verkeerslichten te plaatsen, vergelijk het met een spoorwegovergang. Soms is het kortstondig nodig dergelijke maatregelen te nemen.
 
Een wat “zachtere” vorm van infrastructuur is het aanpassen van kleuren op een wegdek, inrichten van de omgeving zodat de functie duidelijker wordt (bijvoorbeeld schoolomgevingen). Bomen langs een weg plaatsen heeft bijvoorbeeld een positief effect op de rijsnelheid. Situaties overzichtelijker maken zorgt niet per se voor meer veiligheid. Meer zicht hebben leidt tot meer risicovol gedrag.
 
Infrastructuur is meestal een prijzige oplossing. Een tunnel lijkt 100% veiligheid te bieden voor een fietsoversteek, maar daar voor in de plaats komt een afname van sociale veiligheid en andersoortige ongevallen vanwege de hellingen van de tunnel. Effecten van infrastructuur zijn dus niet zo direct te bepalen als op het eerste gezicht lijkt.

Belonen, straffen en handhaven

Belonen is een krachtig middel om weggebruikers uit hun gewoonte te halen. Biedt weggebruikers geld aan en je hebt in ieder geval hun aandacht. Dit principe is in de afgelopen jaren succesvol toegepast bij Spitsmijden projecten. Weggebruikers krijgen een beloning om niet meer met de auto in de spits te rijden. De uitdaging is om zonder financiële beloning gedrag te veranderen. Dat is veel goedkoper en langer vol te houden.  Bijvoorbeeld met een loterij of een leuk spel. Bij verkeersveiligheid wordt belonen toegepast om weggebruikers die het gewenste gedrag vertonen te belonen. In plaats van de overtreder te bestraffen. Maar straffen kan natuurlijk ook: verkeersboetes, educatieve cursussen verplicht stellen na rijden onder invloed of agressief rijgedrag.

Over het algemeen gaan we er van uit dat belonen op lange termijn tot meer resultaat leidt. En bovendien meer gewaardeerd wordt. Straffen heeft als nadeel dat je moet handhaven wat tijdsintensief is.

Informeren

Informeren is een vrijblijvende vorm van gedragsverandering. Je geeft de weggebruiker informatie en die mag zelf weten wat er mee te doen. Bijvoorbeeld informatie over alternatieve manieren van reizen, reistijden op verschillende routes. Meest belangrijk is om de boodschap op het juiste moment te geven en begrijpbaar weer te geven. Het juiste moment voor informatie over een andere manier van reizen is bijvoorbeeld bij een verhuizing of als iemand van baan verandert of wanneer nieuwe middelen beschikbaar zijn, bijvoorbeeld een e-fiets.

Educatie

Educatie belangrijk bij het aanleren van kennis en vaardigheden. Vooral ten aanzien van verkeersveiligheid, maar educatie kan ook bijdragen aan de keuze voor milieu vriendelijke vervoersmiddelen. Educatie is een leven lang van belang. Vanaf jonge leeftijd moeten kinderen leren veilig door het verkeer te gaan. Verkeersles op school, Training over de dode hoek bij vrachtwagens et cetera leert scholieren om veiliger naar school te gaan.
Voor meer informatie zie de factsheet ‘Verkeerseducatie’.

Sociale omgeving

Je kunt gebruik maken van het feit dat we sterk beïnvloed worden door onze sociale omgeving. Iemand enthousiast maken om de bus eens uit te proberen is kansrijk als hij of zij probeerkaartjes krijgt van een vriend of familielid. Maar de sociale omgeving bestaat ook bij een spelletje. Zelfs als je elkaar niet kent, samen in een spelletje een vervoersopdracht voltooien is succesvol.

Campagnes

Campagnes zetten in op het aanpassen van gedrag, kennis of attitude. Door afbeeldingen op mottoborden bijvoorbeeld. Campagnes zijn meestal massamediaal. Je zet op plekken waar veel mensen voorbij komen een bord in de hoop dat iedereen deze ziet.

Wet- en regelgeving

Gedrag is te beïnvloeden door wet- en regelgeving. Snelheidsbeperkingen in combinatie met handhaven, maar ook met subsidie op schoon vervoer of het weren van vervuilende auto’s uit de binnenstad. Wet- en regelgeving is een langdurig traject en daarom niet geschikt voor een snel resultaat. Onder wet- en regelgeving vallen ook fiscaliteit en beprijzen. Bijvoorbeeld de bijtelling op leaseauto’s die afhankelijk is van de vervuiling van het voertuig. Beprijzen is een gevoelig dossier in verkeer en vervoer. Het gaat om betalen voor gebruik in plaats van bezit.  Voor meer informatie zie de factsheet ‘mobiliteitsbudgetten’ en De factsheet ‘Spitsmijden’ geeft een voorbeeld van een project dat gebruik maakt van beprijzen.